Czym jest Europejski System Handlu Emisjami?
System handlu emisjami EU ETS to kluczowe narzędzie polityki klimatycznej Unii Europejskiej, mające na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych w sposób efektywny kosztowo. Jest to pierwszy i największy na świecie międzynarodowy rynek uprawnień do emisji dwutlenku węgla. Jego głównym założeniem jest ustalenie limitu całkowitej ilości gazów cieplarnianych, które mogą być emitowane przez objęte nim sektory.
Sektory Objęte EU ETS
System handlu emisjami EU ETS obejmuje sektory energochłonne, takie jak energetyka, przemysł (np. produkcja stali, cementu, szkła, papieru) oraz transport lotniczy wewnątrz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Firmy działające w tych sektorach muszą monitorować i raportować swoje emisje, a następnie nabywać uprawnienia do emisji, które odpowiadają ich faktycznym emisjom.
Zasady Funkcjonowania Rynku Uprawnień
Firmy otrzymują pewną liczbę uprawnień do emisji za darmo lub muszą je kupić na aukcjach. Jeżeli firma emituje więcej gazów cieplarnianych niż posiada uprawnień, musi dokupić je od innych firm, które emitują mniej. Firmy, które zredukowały swoje emisje poniżej przyznanego limitu, mogą sprzedać nadwyżkę uprawnień innym podmiotom. Ten mechanizm tworzy rynek, na którym cena uprawnień do emisji zależy od popytu i podaży, a tym samym stymuluje redukcję emisji.
Cena Emisji CO2 jako Bodziec do Innowacji
Cena uprawnień do emisji CO2 ma kluczowe znaczenie. Wyższa cena emisji dwutlenku węgla zachęca firmy do inwestowania w czystsze technologie i zmniejszenia swojej zależności od paliw kopalnych. To z kolei prowadzi do innowacji i rozwoju bardziej zrównoważonych praktyk biznesowych. System handlu emisjami EU ETS jest więc motorem napędowym transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej.
Reforma Systemu i Ambitne Cele Klimatyczne
System handlu emisjami EU ETS jest regularnie reformowany, aby dostosować go do zmieniających się celów klimatycznych UE. Ostatnie reformy wprowadziły mechanizmy, które mają na celu zwiększenie jego efektywności i zapewnienie, że przyczynia się on do osiągnięcia celów neutralności klimatycznej do 2050 roku. Wprowadzono m.in. mechanizm dostosowywania cen, który ma na celu stabilizację rynku i zapobieganie spekulacjom.
Wpływ na Konkurencyjność i Przemysł
Implementacja systemu handlu emisjami EU ETS wpływa na konkurencyjność europejskiego przemysłu. Aby zapobiec ucieczce emisji, czyli przenoszeniu produkcji do krajów o mniej restrykcyjnych regulacjach środowiskowych, wprowadzono mechanizmy kompensacyjne, takie jak darmowe przydziały uprawnień dla sektorów szczególnie narażonych na ryzyko ucieczki emisji.
Przyszłość EU ETS i Rozszerzenie Zakresu
Przyszłość systemu handlu emisjami EU ETS wiąże się z dalszym rozszerzeniem jego zakresu na inne sektory gospodarki, w tym na transport morski i budownictwo. Planowane jest również stopniowe wycofywanie darmowych przydziałów uprawnień i zwiększanie roli aukcji, co ma dodatkowo wzmocnić bodziec do redukcji emisji.
